بخش سوم : اعلانرسمی ولایت و امامت دوازده امام علیهم السلام
هان مردمان ! بدانید این آیهدرباره اوست . ژرفی آن را فهم کنید و بدانید که خداوند او را برایتان صاحب اختیار وامام قرار داده ، پیروی او را بر مهاجران و انصار و آنان که به نیکی از ایشان پیرویمی کنند و بر صحرانشینان و شهروندان و بر عجم و عرب و آزاد و برده و بر کوچک و بزرگو سفید و سیاه و بر هر یکتاپرست لازم شمرده است .(هشدار که ) اجرای فرمان وگفتار او لازم و امرش نافذ است . ناسازگارش رانده ، پیرو و باورکننده اش در مهر وشفقت است . هر آینه خداوند ، او و شنوایان سخن او و پیروان راهش را آمرزیده است .هان مردمان ! آخرین بار است که در این اجتماع به پا ایستاده ام . پس بشنوید وفرمان حق را گردن گذارید ؛ چرا که خداوند عزّوجلّ صاحب اختیار و ولی و معبود شماست؛ و پس از خداوند ولی شما ، فرستاده و پیامبر اوست که اکنون در برابر شماست و باشما سخن می گوید . و پس از من به فرمان پروردگار ، علی ولی و صاحب اختیار و امامشماست . آن گاه امامت در فرزندان من از نسل علی خواهد بود . این قانون تا برپاییرستاخیز که خدا و رسول او را دیدار کنید دوام دارد
روا نیست ، مگر آن چه خدا و رسول او و امامان روا دانند؛ و ناروا نیست مگر آن چه آنان ناروا دانند . خداوند عزوجل ، هم روا و هم ناروا رابرای من بیان فرموده و آن چه پروردگارم از کتاب خویش و حلال و حرامش به من آموختهدر اختیار علی نهاده ام
هان مردمان ! او را برتر بدانید . چرا که هیچ دانشینیست مگر اینکه خداوند آن را در جان من نبشته و من نیز آن را در جان پیشوایپرهیزکاران ، علی ، ضبط کرده ام . او ( علی ) پیشوای روشنگر است که خداوند او را درسوره یاسین یاد کرده که : « و دانش هر چیز را در امام روشنگر برشمرده ایم ...»
هان مردمان ! از علی رو برنتابید . و از امامتش نگریزید . و از سرپرستی اش روبرنگردانید . او [ شما را ] به درستی و راستی خوانده و [ خود نیز ] بدان عمل نماید . او نادرستی را نابود کند و از آن بازدارد در راه خدا نکوهش نکوهش گران او را ازکار باز ندارد . او نخستین مؤمن به خدا و رسول اوست و کسی در ایمان، به او سبقتنجسته . و همو جان خود را فدای رسول الله نموده و با او همراه بوده است تنها اوستکه همراه رسول خدا عبادت خداوند می کرد و جز او کسی چنین نبود .
اولین نمازگزارو پرستشگر خدا به همراه من است . از سوی خداوند به او فرمان دادم تا (در شب هجرت)در بستر من بیارامد و او نیز فرمان برده ، پذیرفت که جان خود را فدای من کند .
هان مردمان ! او رابرتر دانید ، که خداوند او را برگزیده ؛ و پیشوایی او را بپذیرید ، که خداونداو را برپا کرده است .هان مردمان ! او از سوی خدا امام است و هرگز خداوند توبهمنکر او را نپذیرد و او را نیامرزد . این است روش قطعی خداوند درباره ناسازگار علیو هرآینه او را به عذاب دردناک پایدار کیفر کند . از مخالفت او بهراسید و گرنه درآتشی درخواهید شد که آتش گیره آن مردمانند ؛ و سنگ ، که برای حق ستیزان آماده شدهاست
هان مردمان! به خدا سوگند که پیامبران پیشین به ظهورم مژده داده اند واکنون من فرجام پیامبران و برهان بر آفریدگان آسمانیان و زمینیانم . آن کس که راستیو درستی مرا باور نکند به کفر جاهلی درآمده و تردید در سخنان امروزم همسنگ تردید درتمامی محتوای رسالت من است، و شک و ناباوری در امامت یکی از امامان، به سان شک وناباوری در تمامی آنان است . و هرآینه جایگاه ناباوران ما آتش دوزخ خواهد بود .هان مردمان ! خداوند عزّوجلّ از روی منّت و احسان خویش این برتری را به منپیشکش کرد و البته که خدایی جز او نیست . آگاه باشید : تمامی ستایش ها در همهروزگاران و در هر حال و مقام ویژه اوست.
هان مردمان ! علیرا برتر دانید ؛ که او برترین مردمان از مرد و زن پس از من است ؛ تا آن هنگام کهآفریدگان پایدارند و روزی شان فرود آید .دور دورباد از درگاه مهر خداوند و خشمخشم باد بر آن که این گفته را نپذیرد و با من سازگار نباشد !هان! بدانید جبرئیلاز سوی خداوند خبرم داد : « هر آن که با علی بستیزد و بر ولایت او گردن نگذارد،نفرین و خشم من بر او باد!» البته بایست که هر کس بنگرد که برای فردای رستاخیز خودچه پیش فرستاده . [ هان ! ] تقوا پیشه کنید و از ناسازگاری با علی بپرهیزید . مبادکه گام هایتان پس از استواری درلغزد . که خداوند بر کردارتان آگاه است .
هانمردمان ! همانا او هم جوار و همسایه خداوند است که در نبشته ی عزیز خود او را یادکرده و درباره ستیزندگان با او فرموده : « تا آنکه مبادا کسی در روز رستخیز بگوید : افسوس که درباره همجوار و همسایه ی خدا کوتاهی کردم ... »
هان مردمان ! درقرآن اندیشه کنید و ژرفی آیات آن را دریابید و بر محکماتش نظر کنید و از متشابهاتشپیروی ننمایید . پس به خدا سوگند که باطن ها و تفسیر آن را آشکار نمی کند مگر همینکه دست و بازوی او را گرفته و بالا آورده ام و اعلام می دارم که : هر آن که منسرپرست اویم ، این علی سرپرست اوست . و او علی بن ابی طالب است ؛ برادر و وصی من کهسرپرستی و ولایت او حکمی است از سوی خدا که بر من فرستاده شده است
هان مردمان ! همانا علی و پاکان از فرزندانم از نسل او ، یادگار گران سنگکوچک ترند و قرآن یادگار گران سنگ بزرگ تر . هر یک از این دو از دیگر همراه خود خبرمی دهد و با آن سازگار است . آن دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا در حوض کوثر بر منوارد شوند .
هان ! بدانید که آنان امانتداران خداوند در میان آفریدگان و حاکماناو در زمین اویند .
هشدار که من وظیفه ی خود را ادا کردم . هشدار که من آن چه برعهده ام بود ابلاغ کردم و به گوشتان رساندم و روشن نمودم . بدانید که این سخن خدابود و من از سوی او سخن گفتم . هشدار که هرگز به جز این برادرم کسی نبایدامیرالمؤمنین خوانده شود . هشدار که پس از من امارت مؤمنان بری کسی جز او روا نباشد
سپس فرمود: مردمان ! کیست سزاوارتر از شما به شما ؟ گفتندخداوند و پیامبر او ! سپس فرمود آگاه باشید ! آن که من سرپرست اویم، پس این علیسرپرست اوست ! خداوندا دوست بدار آن را که سرپرستی او را بپذیرد و دشمن بدار هر آنکه او را دشمن دارد و یاری کن یار او را ؛ و تنها گذار آن را که او را تنها بگذارد